Zespół architektoniczno-krajobrazowy w Kamieńcu Ząbkowickim został uznany za pomnik historii rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 6 marca 2024 r.
Czytamy tam między innymi: „Uznaje się za pomnik historii „Kamieniec Ząbkowicki – zespół architektoniczno-krajobrazowy”, położony w Kamieńcu Ząbkowickim, w powiecie ząbkowickim, w województwie dolnośląskim. Celem ochrony pomnika historii jest zachowanie, ze względu na wartości historyczne, artystyczne i naukowe oraz walory przestrzenne i krajobrazowe, unikatowego pod względem skali założenia architektoniczno-krajobrazowego łączącego dziewiętnastowieczny zespół pałacowo-parkowy z zabudowaniami dawnego opactwa cystersów, w myśl założeń ideowych, kompozycyjnych i ekspozycyjnych epoki romantyzmu.”
Obszar pomnika historii „Kamieniec Ząbkowicki – zespół architektoniczno-krajobrazowy” obejmuje następujące części:
1) zespół dawnego opactwa cystersów, składający się z kościoła pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jakuba Starszego, budynku klasztornego – pałacu opackiego, oficyn klasztornych, spichlerza, budynków gospodarczych i mieszkalno-gospodarczych, szklarni, mostu kamiennego nad dawnym kanałem młynówki oraz reliktów ogrodu klasztornego wraz z murem granicznym;
2) zespół pałacowo-parkowy, składający się z pałacu, parku, stajni i wozowni, ogrodu pałacowego na tarasach, kościoła ewangelickiego (obecnie sali wystawowej), mauzoleum rodziny Hohenzollernów, klasztornej piwnicy na wino (późniejszej gospody), pompowni i kotłowni oraz gazowni.
